🌝 Kalp Sintigrafisi Sonrası Yapılması Gerekenler
Kalp hastalığı ve bt anjiyo sonrası yan etkileri ortadan kaldırmak için sigarayı bırakmanız gerekmektedir. Şeker, yüksek tansiyon ve yüksek kolesterol varsa, ilaçlarınızı doktorunuzun belirlediği şekilde içmelisiniz. Stres, kan damarlarının daralmasına yol açtığı için kalp krizi riskini artırabilir. Bu nedenle
kalpyetmezliği 55. olan bir hastada 54. kemik 54. ajan 53. bilgiler 53. artrit 53. dahiliye 52. bİlİmsel hazirlik 52. kanser 52. hazirlik toplanti 52. durumlar 52
Diz protezi ameliyatından sonra aynı gün veya sonraki gün taburcu olabilirsiniz. Protez ameliyatından sonra sadece eve gidip yatakta oturacağınızı düşünmek yanlış olur. Hareket etmeniz, egzersiz yapmanız, yemeğiniz için veya tuvalet ve banyo ihtiyaçlarınız için ayağa kalkmanız gerekecektir.
Kalp nakli, koroner damarların tıkanması durumunda uygulanabilir. Bu hastalar için pek çok farklı tedavi seçeneği bulunsa da son seviyedeki koroner damar hastalarının tedavi edilebilmesi için kalp nakli yapılması gerekebilir. Koroner damarlarda meydana gelen daralma veya tıkanmalar, kalp kasının hasarlanmasına yol açar.
Kalp Kası Bandı Hastalığı (Miyokardiyal Bridge) Koroner arterler yani kalbi besleyen damarlar, kalbin üzerinde seyretmektedirler. Bu damarlar 3 tane ana damar ve yan dallarından oluşur. Kalpte kan damarlarının yol aldığı bu yüzeyel yere kalbin epikardı denir. Epikardın hemen altında MİYOKARD denen, kalbin kası bulunur.
KalpDamar Hastalıkları Ve Diş Tedavisi Kullandıkları ilaçlar nedeniyle ciddi kanama sorunu yaşanabilir. İdeal olanı uzman doktorunuza görünüp, diş tedavisi yaptıracağınızı bildirip uzmanınızın görüşlerinin alınmasıdır. Tedavi günü mutlaka kanama zamanı PTZ testleri yapılmalıdır.
SağlıklıKalp İçin Yapılması Gerekenler Sağlıklı Kalp Kalbimiz hayatımızı yaşamak için en temel yaşam organımızdır. Bu nedenle kalp sağlığımızı daima korumalıyız. Aksi takdirde kalp ve damar hastalıkları yüzünden her yıl hayatlarını kaybeden milyonlarca insan olabiliriz. Önde gelen ölüm nedenleri arasında yer alan kardiyovasküler hastalıklar her geçen
Bunlarındışında hastanın bulgularına göre gerekli görüldüğünde I-131 tüm vücut tarama sintigrafisi, bilgisayarlı tomografi, manyetik rezonans, PET/CT gibi görüntüleme yöntemleri yapılması gerekebilir.
Kalp Krizi Sonrası göz ardı Edilmemesi Gereken Durumlar. Zaten bir kalp krizi geçirdiğiniz göz önüne alındığında, muhtemelen semptomların ve uyarı işaretlerinin daha iyi farkındasınızdır. Bununla birlikte, aşağıdakilerden herhangi birini yaşarsanız 112’yi aramalı veya hastanenin acil servisini hemen ziyaret etmelisiniz:
KalpAnevrizması Tedavisi. Kalp anevrizma tedavisi için öncelikle oluşan damar baloncuğunun sebebi, boyutu, ne kadar zamandır var olduğu, gelişmesi göz önüne alınmalıdır. Burada ekstradan bazı unsurlara değinmek gerekiyor. Öncelikle tanının koyulabilmesi için ilgili muayenelerin ve tetkiklerin eksiksiz yapılması gerekir.
Kalpleilgili olan ağrılarında çeşidi vardır ve göğüs bölgesinde hissedilen ağrıların %5'inden daha azının nedeni kalp kaynaklıdır. Kalp krizi belirtisi olan ağrılar (anjina pektoris) daha çok göğüs ön bölgesinde yaygın bir alanda olup boyna ve sol omuza doğru yayılır ve künt vasıflıdır. Bir noktada veya
Zamanla kişinin ihtiyaçlarına göre yapılması gereken ek testler hekim tarafından belirleniyor. 40 yaşından sonra ise olası hastalık şüphesi durumunda, eforlu EKG, koroner BT, talyum sintigrafisi ve koroner anjiyografi gibi tanı yöntemlerinden yararlanılıyor. 5.Kolonoskopi ve gaitada gizli kan
tk0hy. "Kalp-damar hastalıkları riskimiz var mı?" diye yaptırdığımız tetkik ve tahlillerden sonra bazen "Böyle bir riskiniz yok" cümlesiyle evimize gönderiliyoruz. Bazı markerlar riskimiz olmadığına işaret etse de kısa süre sonra yapılan bir anjiyo kimi zaman tamamen tıkalı bir damar veya damarlara işaret edebiliyor. Bu durumda “kalp-damar hastalıkları açısından risk göstergesi olarak kabul edilebilecek kan testleri ve diğer değerlendirmeler sorunu ortaya koymakta yetersiz mi ve bunları boşuna mı yaptırıyoruz” sorusu geliyor akla. Akla gelen ikinci soru ise “Altın standart anjiyo ise kalbinden şüphesi olan her hastaya anjiyo önerilebilir mi” sorusu. Uzmanlara göre kalple ilgili kan testleri ve diğer yöntemlerin hepsi yanılgı payı içeriyor. “Her hastaya anjiyo önerilebilir mi” sorusuna ise “hayır” yanıtı veriliyor. "ANJİYODA BİLE ÇOK KÜÇÜK DE OLSA YANILGI PAYI OLABİLİR" Prof. Dr. Haşim Üstünsoy Anadolu Sağlık Merkezi Kalp ve Damar Cerrahisi Bölümü Direktörü “Riskimiz var mı” diye yaptırdığımız tetkik ve tahlillerin hepsi belirli oranda hata payı içerir. Bunları, bize yol gösteren işaretler olarak değerlendirmek gerekir. Hepsinin toplamının kümülatif bir yanılgı payı olmasının yanında kendi içlerinde de yüzde 15-25 arasında değişen yanılgı payları vardır. Günümüzde kalp - damar hastalıklarında özellikle damarların tıkanıklıklarında belirleyici olan ve “altın standart” olarak kabul edilen temel tetkik anjiyodur. Altın standart olarak adlandırdığımız bu tetkikin bile çok düşük de olsa bir yanılgı payı içerdiği unutulmamalıdır. Efor testi kendi içinde yüzde 25’lik bir yanılgı payı içerirken, “miyokard perfüzyon sintigrafisi” dediğimiz ve kalbin beslenmesini ölçebildiğimiz özel fotoğraflama tekniği yüzde 10-15’lik yanılgı payına sahiptir. Doktorlar olarak bunların hepsini kümülatif olarak hesapladığımızda belirli bir yanılgı payı içerisinde hastaya, “Riskiniz yok!” veya “düşük risk taşıyorsunuz” diyebiliriz. “Kişinin risk tespiti için doğrudan anjiyoya alınması doğru mudur” sorusuna gelirsek yanıtım “doğru değil” olacaktır. Anjiyo ailesel riski olan, markerlarla beraber risk oranı yükselen ve bu risklerle beraber hastalıkla ilgili klinik bulguları olan hastalara yapılmalıdır. Bu işlemde komplikasyon oranları çok düşük olsa da invaziv girişimsel işlemler olduğu ve hem doktorun hem hastanın radyasyona maruz kaldığı unutulmamalıdır. Check-up'lara gelince. Yararlı taramalar olsalar da genel geçer check uplar ile kalple ilgili net karar verilmesi mümkün değildir. Eğer kalple ilgili risk faktörleriniz varsa mutlaka bu soruna yönelik ayrı tetkiklere yönelmeniz gerekir. "KALP KRİZİ GEÇİRİP GEÇİRMEYECEĞİNİZİ YÜZDE 100 BİLEMEZSİNİZ" Uzm. Dr. Metin Okucu Liv Hospital İç Hastalıkları & Sağlıklı Yaşam ve Check-up Direktörü Doktorunuz hangi testi kullanırsa kullansın, bir gün kalp krizi geçirip geçirmeyeceğinizi önceden kesin olarak yüzde 100 bilmeniz ve bunun zamanını öğrenmeniz günümüz şartlarında mümkün değildir. Ölüm nedeninizin kalp - damar hastalığı kaynaklı olacağını kesin olarak bilmek de öyle… Özetle bir kalp krizini veya kalpten ölümün kesinliğini gününüzün bütün teknolojilerine rağmen söyleyemiyoruz. Bu yüzden, “Hiçbir şeyin yok!” veya “Bu durum seni daha 10 yıl götürür!” gibi söylemler yanlıştır. Bu da demektir ki ölüm nedeninizin hiç hata payı bırakmaksızın kalp olacağını şimdilik kimse bilmiyor. Buna karşın bir kalp krizi geçirme veya kalpten ölme riskinizi, önünüzdeki 10 yıl için yüzde 10-50 arasında tahmin etmek imkanımız var. Bunu yapmak için kullandığımız birçok tarama testi ve check up yöntemi bulunuyor. Kişinin aile hikayesi, kan yağlarının durumu, tansiyonu, şekeri, sigara içmesi, hsCRP testi, kilosu, yavaş adımlarla mı yoksa hızlı hızlı mı yürüdüğü, bir efor testinde kaç dakika gidebildiği ve haftada kaç dakika egzersiz yaptığı büyük önem taşıyor. Bütün bunlardan gelecek sonuçları analiz ederek bir doktorun gelecek 10 yıl içinde kalp krizi geçirme veya kalpten ölme olasılığınızı tahmin etmesi mümkün. Gelelim en can alıcı soru olan “Herkese BT anjiyo yaptırsak daha iyi olmaz mı” sorusuna. Yanıtım “Hayır olmaz”. Çünkü BT anjiyo veya klasik anjiyoda ne görürseniz görün yine aynı durum geçerlidir. Bu “hiçbir tahmin yüzde yüz değil, hatta anjiyoda görülen darlıkların açılması durumunda artık bir şey geçirmeyeceğiniz de doğru değil” demektir. Damarlardaki en küçük plaklar ölümcül kalp krizlerine yol açabilirken, ciddi darlıklara rağmen uzun yıllar sorunsuz yaşamak da mümkündür. Sonuçta modern check up yöntemleri ile risklerinizi bir yere kadar tahmin edebilsek de kalp krizi ve kalpten ölüm konusunda yüzde yüz kesinlikle konuşmamız çok zor. Bilinmesi gereken bu riskleri çok büyük oranda azaltmanın kesinlikle mümkün olduğudur. "ANJİYOGRAFİDE DE RİSKLER OLABİLİR" Prof. Dr. Ahmet Karabulut Acıbadem Üniversitesi Atakent Hastanesi Kardiyoloji Uzmanı Kalp damar hastalıkları günümüzdeki en önemli sağlık sorunlarından birisidir. Toplumdaki ölümlerin üçte biri kalp krizi nedeniyle oluşmaktadır. Kalp hastalıklarının sıklığında risk yönetimi ve erken teşhis ile yüzde 50'nin üzerinde bir azalma sağlanabilir. Risk sınıflaması yapılırken en önemli noktalar kişinin yaşam tarzı, genetik yatkınlık ve şikayetleridir. Bazı durumlarda sadece kişinin şikayetleri muayene ve EKG ile birleştirilerek kalp damar hastalığı tanısı konulabilir. Klinikte başvurulan en sık test ise yürüme bandında yapılan efor testidir. Efor testi kişinin genel fiziksel kapasitesini göstermesi açısından çok değerli bir testtir. Ancak kalp damarlarındaki darlıkları göstermedeki etkinliği yüzde 100 değildir. Yapılan çeşitli klinik araştırmalarda efor testinin kalp damar hastalığını öngördürmedeki doğruluk oranı yüzde 60-80 arasında değişkenlik gösterir. Erkeklerde ve efor testinde belirgin EKG değişikliği olan kişilerde doğruluk oranı daha yüksek iken, kadınlarda ve gençlerde bu oran daha düşüktür. Bu nedenle efor testinin sonucu mutlaka hastanın kliniği ile birlikte yorumlanmalıdır. Efor testi normal olup aynı günün akşamında kalp krizi geçiren hastalar nadir de olsa mevcuttur. Kişinin kalp damarları normal olduğu halde efor testinin bozuk olduğu durumlar da vardır. Özellikle hipertansiyon hastalarında bu durumla daha sık karşılaşılır. Efor testinin doğruluk oranı kalp büyümesinde ve bazı ritim bozuklarında kısıtlıdır. Bu nedenle kalp hastalığı açısından yüksek risk taşıyan kişilerde efor testine ek olarak sintigrafi, stres ekokardiyografi ya da bilgisayarlı tomografi ile kalsiyum skorlaması ve anjiyografik tetkikler yapılabilir. Bu yöntemler efor testine göre daha net sonuçlar vermesine karşın daha pahalıdır ve bazılarında radyasyon maruziyeti mevcuttur. Bu nedenle efor testi kalp damar hastalığı taramasında ilk sıradaki klinik test olmaya devam edecektir. Efor testini ilk planda tercih etmemizin sebebi anjiyografi ile karşılaştırıldığında daha güvenli olması. Anjiyografide ise radyasyon, kanama, alerji gibi başka riskler de ortaya çıkıp, nadir de olsa ölüm riskiyle karşılaşılabilir. Efor testi 'fonksiyonel kapasite' olarak adlandırdığımız kişinin fiziksel durumu hakkında bilgi verir. Bu, kişinin ne kadar dinç olduğunu efor testi ile anlamamızı sağlar. Anjiyografi bir tarama testi olarak kullanılamaz. Bu nedenle anjiyografi öncesinde yapılan testler ile hastalar arasında bir eleme gerçekleştirilir. Bu eleme sonucunda gerçekten ihtiyaç duyulan kişilere anjiyografi yapılır. Check up elbette işe yarıyor. Check up’ta hastayı bir bütün olarak değerlendiriyoruz. Anamnez hastanın öyküsü, muayene, kan değerleri, EKG, EKO ve efor sonuçları bir arada değerlendirildiğinde hastanın riski ile ilgili bir kanıya varıyoruz. Tek başına EKG, efor testi ya da ekokardiyografinin risk belirlemedeki etkisi kısıtlıdır. “HERKES ANJİYO YAPTIRMALI!” DEMEK DOĞRU DEĞİL Prof. Dr. Barış Çaynak Altınbaş Üniversite Hastanesi Medical Park Bahçelievler Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Hastalar bize genelde, “Kalbimle ilgili bir sorun var mı” diye gelirler. Eğer kişide kalbiyle ilgili bir endişe veya ailesinde kalp - damar hastalığı varsa, mutlaka doktor kontrolünden geçmelidir. Doktora kalp rahatsızlığından şüphelenerek gelen bütün hastaların aile hikayeleri detaylı şekilde incelenmelidir. Ailede şeker veya tansiyon hastalığı olması da kalp sağlığı açısından risk oluşturan faktörlerdendir. Aile geçmişinde kalp hastalığı olan ve tansiyonu yüksek kişilerin tansiyonunun mutlaka kontrol altına alınması gerekir. Ayrıca kolesterol yüksekliği de kontrol altında tutulması gereken bir sorundur. Genel sağlık taramaları, sağlık kontrolünü sağlamak açısından oldukça önemlidir. Efor halindeyken göğüste basınç veya baskı hissi, gece sabaha karşı göğüste oluşan ağrı hissi gibi tipik şikâyetleri olan kişilere direkt anjiyo da yapılabilir. Belirgin şikâyetleri bulunan veya ailesinde kalp hastalığı şikâyeti olan kişiler takibe alınır ve bu kişilere öncelikle eko, efor, talyum gibi testler uygulanır. Bilinmelidir ki bu testler kalbin damarlarını göstermez, sadece damarlarla ilgili bir sorun olup olmadığı konusunda fikir verir. Damarları görmenin tek yolu koroner anjiyo yapmaktır. Kalp hastalıklarının teşhisinde kan testleri tanı koymak için yeterli değildir. Önce risk belirlenir, daha sonra tomografi anjiyo’ çekilir. Tomografi anjiyoda darlık başlangıcı görülüyorsa doğru tedavi ile darlığın ilerlemesi önlenebilir. Bu tip kişilerin ciddi bir yaşam tarzı değişikliği yapması gerekir. Sigaradan uzak durulması, mutlaka egzersiz yapılması ve sağlıklı beslenilmesi yanında hastaya gerekli durumlarda ilaç tedavisi de uygulanabilir. Anjiyo komplikasyon oranı düşük ve zor olmayan bir işlem olsa da. “herkes anjiyo yaptırmalı” demek doğru değildir. Yapılan testlerde damar tıkanıklığı düşündürecek bir şey olması halinde anjiyo yapılması gerekir. Testler normal çıktığı zaman anjiyo istemek gereksizdir. Bu noktada bir ara teknik olan, “tomografi anjiyo” işleminde damar yolundan boya verilerek kalp damarları incelenir. Bu testle damarlarda bir darlık görülmesi halinde anjiyo işlemi gerçekleştirilebilir.
Sık Sorulan Sorular Nükleer Kardiyoloji Yöntemleriyle İlgili En Çok Sorulan 10 Soru 1. Nükleer kardiyoloji yöntemleri ne amaçla, ne tür kalp hastalıklarında kullanılmaktadır?Nükleer kardiyoloji yöntemleri ile kalp kasının kanlanma ve kasılma durumu durumunu inceleyen yöntem miyokard perfüzyon sintigrafisi, kasılma durumunu inceleyeni radyonüklid ventrikülografi olarak yöntemler başlıca koroner arter hastalığı tanısı;yani kalbi besleyen ve koroner denen damarlarda önemli bir daralma olup olmadığını ortaya çıkarmak için kullanılmaktadır. Koroner hastası olduğu bilinen bazı kişilerde de baypas ameliyatı veya balon anjiyoplasti gibi girişimlere karar vermek için uygulanabilmektedir. Kalp kapağı hastalıklarının tanısında kullanımları yoktur. Ancak bazı kapak hastalıklarında ameliyat kararı verme amacıyla kalp kasının kasılma durumunun incelenmesinde bu yöntemlerden biri olan radyonüklid ventrikülografi de kullanılabilir. 2. Benden talyum testi yaptırmam istenmişti. Ancak laboratuvar talyum kullanılmadığını söyleyip başka bir madde kullandı. Önemi var mı?Perfüzyon sintigrafisi için radyoaktif madde olarak önceleri sadece talyum kullanılmaktaydı. Bu nedenle test talyum testi olarak da yıllarda geliştirilen bazı maddeler teknesyuma bağlanarak kullanıldığı için yönteme teknesyum testi diyenler de vardır. Talyum ve teknesyuma bağlanan maddeler farklı özelliklere sahip olduklarından farklı protokollerle uygulanmaktadırlar. Her laboratuvar kendi olanaklarına göre istediği maddeyi kullanabilir. Pratikte çok önemli fark yoktur. Çok ender bazı durumlarda doktorunuz özellikle bir yöntemi tercih durumda tercihini ve nedenini belirtirse buna göre uygulama yapılacaktır. 3. Perfüzyon sintigrafisi koroner anjiyografinin yerini tutar mı?Koroner anjiyografide koroner damar içine kateterle girilip boyalı bir madde verilmekte, çekilen filmlerde koroner damarlarda darlık olup olmadığı,darlıkların yerleri,dereceleri sintigrafisi ile ise kalp kasının kanlanma durumu belirlenerek,kanlanması azalmış bölge saptanmakta, böylece o bölgeyi besleyen damarda ciddi boyutlarda daralma veya tıkanma olduğuna karar verilmektedir. Yani perfüzyon sintigrafisi ile hastalığın olup olmadığına karar verilirken anjiyografiyle damarlardaki darlıkların yerleri de görülmektedir. 4. Perfüzyon sintigrafisinin koşu bandı tredmil egzersiz testine bir üstünlüğü var mı?Egzersiz testinde sadece egzersizle oluşan elektrokardiyografi değişiklikleri değerlendirilerek koronerlerde darlık olup olmadığına karar verilmektedir. Perfüzyon sintigrafisinde ek olarak kalp kasında radyoaktif madde tutulumu kaydedilerek kasın kanlanma durumu belirlenmektedir. Bu nedenle koroner damarlarda ciddi darlık olan hastaların tanınmasında perfüzyon sintigrafisinin değeri egzersiz testine göre daha fazladır. 5. Testin normal bulunması halinde koroner hastası olma olasılığım yok mu?Sintigrafisi normal bulunan kişilerde koronerlerde ciddi darlık bulunma olasılığı %10’un altındadır. Ancak yeterli düzeyde bir egzersizle yapılan testi normal bulunan kişilerin damarlarında darlık olsa bile 1-2 yıl içinde ciddi bir sorunla karşılaşma olasılıkları çok düşüktür. 6. Koroner anjiyografi yapıldıktan sonra benden talyum testi yaptırmam incelemenin anjiyografiden önce yapılması gerekmez mi? Anjiyografi sonrası gerekli mi?Sintigrafi çoğukez kişide koroner hastalığı bulunup bulunmadığını öğrenmek için durumda anjiyografiden önce tercih edilecek bazan anjiyografiyle damarlarda saptanan darlıkların önemli olup olmadığına karar vermek için sintigrafi gerekli görülebilir. Bazan da infarktüs sonrası kalp kasının canlı olup olmadığını belirlemek, ameliyatın yarar sağlayıp sağlamayacağına karar vermek için anjiyografi sonrası sintigrafiye gerek görülmektedir. 7. Kalp hastasıyım. Sintigrafiyle birlikte uygulanacak egzersiz testinin bana zararı olmaz mı?Tredmil testi veya koşubandı egzersiz testi diye tanımlanan efor testleri sırasında ciddi bir sorun ortaya çıkma olasılığı çok düşüktür. Ancak uygun olmayan kişilere ve bu konuda yeterli bilgi ve deneyimi olmayan, uygun olmayan kişilerce yapıldığında risk artabilir. Bu nedenle sizden testi isteyen doktorunuzun göğüs ağrılarınız konusunda iyice bilgilendirlmiş olması testin sakıncalı olup olmadığı konusunda doğru karar vermesini çok düşük olsa da egzersiz teslerinin kardiyoloji merkezlerinde ve bu konuda bilgili ve deneyimli kişilerce yapılması sorun çıkmasını engelleyeceği gibi, sorun çıktığında gerekli müdahaleyi de sağlayacaktır. 8. Kullanılacak radyoaktif maddenin yan etkisi,bana veya etrafımdaki kişilere bir zararı olabilir mi?Kullanılacak radyoaktif maddelerin yan etkisi egzersiz yerine dipiridamol gibi maddelerle stres uygulanacaksa buna bağlı bulantı, çarpıntı, başağrısı,baş dönmesi gibi çok ciddi olmayan yan etkiler ortaya yapılacak başka bir ilaçla radyoaktif maddelerin miktarları çokaz ve vücuttan atılmaları hızlı olduğu için size ve etrafınızdakilere ciddi bir zarar söz konusu değildir. 9. İşlem öncesi kullandığım ilaçları kesmem gerekiyor mu? Ne kadar süre önce?Kalp hastalığı veya hipertansiyon tedavisi için kullanılmakta olan ilaçların bir kısmı sadece egzersiz elektrokardiyografisini etkileyebilmekte olup,sintigrafik görüntülere etkisi kısmı ise işlemi ilaçların enaz 2 gün önceden kesilmesi gerekirken,bazılarının sadece o gece alınmaması yeterli olabilir. Laboratuvarlarca çoğukez hastalara tüm ilaçlarını 2 gün önceden kesmeleri söylenmekte olup gereksiz ilaç kesilmesi size zarar verebilir. Bu nedenle hangi ilacınızı, ne kadar süre önce kesmeniz gerektiğini testi isteyen doktorunuza sormanız yerinde olur. 10. Doktorum bana ilaçlı egzersiz testi istediğini belirtmişti. Ancak gittiğim laboratuvarda egzersiz yerine ikinci bir ilaç yapıldığı egzersizin yerini tutar mı?Kemik ve kas rahatsızlıkları gibi çeşitli nedenlerle bazan hastaların koşubandı üzerinde yeterli egzersiz yapabilmeleri mümkün olmayabilir. Böyle kişilerde ve bazı özel durumlarda egzersiz testi yerine dipiridamol,adenozin,dobutamin gibi maddeler stres amacıyla egzersiz mi,yoksa ilaç mı kullanılacağı kararını ancak doktorunuz doktorunuza danışmadan seçim yapma hakkı yoktur.
Nükleer Tıp incelemeleri hastaya sıkıntı vermeyen kolay incelemelerdir. Genel olarak sintigrafi incelemeleri olarak adlandırılır. Bu incelemeler organların yapı ve fonksiyonları hakkında detaylı bilgi verir ve hastalık tanısı, tedavinin yönlendirilmesi ve hasta takibinde kullanılır. Sintigrafik incelemelerde incelenecek organa göre değişik radyoaktif madde içeren bileşikler çok az dozda damar yolu ile veya bazı çalışmalarda ağız yolu ile verilir. Sintigrafik incelemelerde hastanın aldığı radyasyon dozu radyolojik incelemelerden akciğer grafisi, Bilgisayarlı Tomografi gibi farklı değil ve hatta daha düşüktür. Çocuklarda yeni doğan döneminde bile incelemeler yapılabilmektedir. Nadir durumlar dışında hamilelerde inceleme yapılmaz. Görüntüleme genellikle belirli bir bekleme süresi sonrası yapılır. Bekleme süresi testin özelliğine göre 15 dakika ile 2 saat arasında değişir. Görüntüleme gama kamera olarak bilinen özel sistemde yapılır. Bu görüntüleme sistemi radyasyon üretmez, hastaya daha önce verilmiş olan radyoaktif maddeden gelen gama ışınlarını kaydeder. Elde edilen fonksiyonel görüntüler Nükleer Tıp alanında uzmanlaşmış hekim tarafından değerlendirilir. Radyasyon doğada, çevremizde ve evimizde hali hazırda bulunmakta olup, sağlık alanında da tanı ve tedavi amacıyla kullanılmaktadır. Nükleer tıp bölümünde yapılan incelemelerde de radyasyon minimum dozlarda sizin sağlığınız için kullanılacaktır. Nükleer Tıp bölümünde; kalp, böbrek, akciğer, tiroid, karaciğer ve beyin gibi organların çalışma durumunu, anatomisini, fizyolojisini ve patolojisini göstermek için birbirinden farklı görüntüleme ilaçları Radyofarmasötik ve farklı özelliklerde kameralar PET/BT, Gama kameralar, SPECT/BT… kullanılmaktadır. Kanser, enfeksiyon, damar tıkanıklığı, metabolik bozukluklar, böbrek rahatsızlıkları, beyin hastalıkları, yaşlılığa bağlı değişiklikler… gibi çok farklı hastalıkta Nükleer tıp tetkikleri ile hastalığın varlığı ve mevcut ise seviyesi hakkında bilgi toplanabilmekte, tiroid hastalıkları gibi bazı hastalıklarda ise hastalığın tedavisine yönelik girişimlerde bulunulmaktadır. Birçok hastalık henüz anatomik görüntü vermeden önce moleküler düzeyde belirti vermektedir. Bu sayede hastalıkların erken safhada tanısı ve tedavi başarı oranının artması sağlanmaktadır. Nükleer Tıp ünitesinde, Philips Gemini TF PET/BT 16 kesit, GE NM530c Kardiyak gama kamera ve Philips BrightView SPECT/BT cihazları bulunmaktadır. PET/BT cihazı yüksek zamansal çözünürlüğü ile Time of Flight teknolojisine sahiptir. Bu modern sistemlerde PET/BT görüntüleri daha düşük radyasyon verilerek daha iyi çözünürlükte, üstün görüntü kalitesi ile elde edilmektedir. GE NM530c gama kamera, sadece kalp sintigrafisi için özelleşmiş bir makinedir. Türkiye’de üç adet bulunan bu sistem yüksek teknolojik alt yapıları ile diğer gama kameralardan ayrılmaktadır. Semisolid dedektör yapısı olarak adlandırılan bu teknoloji ile Miyokard Perfüzyon Sintigrafisi Kalp görüntülemesi yapılacak olan hastaların aldıkları radyasyon dozu 4 kat azalmakta, kamerada geçirdikleri süre 4 kat kısalmakta Yaklaşık 3 dakika ve elde edilen görüntülerin kalitesi katlarca kez artmaktadır. Philips BrightView SPECT/BT cihazı, üzerinde Flat Detektörlü BT ile donatılmıştır. SPECT/BT cihazı her Nükleer Tıp merkezinde bulunmamakta olup, kemik Sintigrafisi ve sentinel lenf nodu incelemesi başta olmak üzere birçok Nükleer Tıp tetkikinde tetkiğin özgüllüğü artırmaktadır. Daha kesin ve doğru görüntülemeler yapılmasını sağlamaktadır. Görüntüleme Yöntemleri ve Tedavi Uygulamaları Solunum Sistemi Akciğer Perfüzyon ve Ventilasyon Perfüzyon Sintigrafisi Tc99m MAA Post-Operatif FEV1 Hesabı Tc99m MAA Santral Sinir Sistemi Beyin PET incelemesi 18F-FDG Beyin Perfüzyon incelemesi Tc99m HMPAO Ventrikül Şant Açıklığının Araştırılması Tc99m DTPA Sisternografi Tc99m DTPA Kardiyovasküler Sistem Miyokard Perfüzyon Sintigrafisi Talyum201 veya Tc99m MIBI görüntüleme Miyokard PET 18F-FDG ile Miyokard canlılık incelemesi Miyokard Sempatik İnervasyon Sintigrafisi I123 veya I131 MIBG Radyonüklid Ventrikülografi MUGA İskelet Sistemi Üç Fazlı Kemik Sintigrafisi Tüm Vücut Kemik Sintigrafisi Kemik PET/BT F18-NAF Artrosintigrafi Endokrin Sistem Tiroid sintigrafisi Paratiroid sintigrafisi Dakriyosintigrafi Gastrointestinal Sistem Gastrointestinal Kanama Yeri Saptanması Tc99m RBC Gastroösefageal Reflü Sintigrafisi Mekkel Divertikül Sintigrafisi Mide Boşalma Zamanı Ösefagus Transit Zamanı Tüktük Bezi Sintigrafisi Genitoüriner Sistem Dinamik Böbrek Sintigrafisi DTPA veya MAG3 ile Statik Böbrek Sintigrafisi DMSA ACE inhibitörlü Dinamik Böbrek Sintigrafisi DTPA veya MAG3 ile Testis Sintigrafisi Vezikoüreteral Reflü Sintigrafisi Direkt ve indirekt Enfeksiyon Görüntülemesi İşaretli Lökosit Sintigrafisi Nanokolloid ile Kemik İliği Sintigrafisi 18F-FDG ile Enfeksiyon Görüntüleme Nükleer Hematoloji Dalak görüntüleme Denatüre eritrositler ile Hemajiyom Görüntüleme Lenfosintigrafi Nükleer Onkoloji Tedavileri İyot 131 Tedavi düşük doz ve yüksek doz tedavi Lutesyum- 177 DOTATATE ile nöroendokrin tümör tedavisi Lutesyum- 177 PSMA ile prostat kanseri tedavisi Radyum 223 Xofigo ile prostat kanseri tedavisi Radyonüklid Tedavi, Samarium-153 Radyonüklid Tedavi, Strontium-89 Radyonüklid Tedavi, Rhenium-186 Y90 Mikroküre Tedavisi Radyosinovektomi Nükleer Onkoloji 18F-FDG PET/BT Pozitron Emisyon Tomografisi 18F-NAF PET/BT Ga-68 DOTATATE PET/BT Ga-68 PSMA PET/BT İntraoperatif gama prob Tc99m kolloid, I131 ve 18F-FDG uyumlu İyot 131 Tarama Meme sintigrafisi Sentinal Lenf Nodu İncelemesi meme kanseri ve malign melanomda SPECT/BT ile anatomik haritalama Penta DMSA V-DMSA Medüller tiroid kanserlerde I123 veya I131 MIBG görüntüleme PET/BT Görüntüleme 18F-FDG veya 18F-NAF ile Onkolojik Amaçlı PET/BT görüntüleme 18F-FDG Ga-68 DOTATATE PET/BT Ga-68 PSMA PET/BT Kalp Canlılığı için PET görüntüleme 18F-FDG Beyin Hastalıklarının Görüntülemesinde PET görüntüleme 18F-FDG Kemik PET/BT görüntüleme 18F-NAF Dakriyosintigrafi PET/BT, PET Pozitron Emisyon Tomografisi ve BT Bilgisayarlı Tomografi ile elde edilen bilgileri tek bir cihazda birleştirmektedir. Bu sayede anatomik görüntüleme ile fonksiyonel görüntüleme aynı anda değerlendirilebilmektedir. Başta kanser veya kanser şüphesi olan hastalarda tanıda, evrelemede ve tedavi yanıtının değerlendirilmesinde kullanılmakta olan bu gelişmiş teknoloji, aynı zamanda beyin hastalıklarının demas ve epilepsi gibi ve kalp doku canlılığının gösterilmesi gibi kanser dışı hastalıklarda da hayati bilgiler vermektedir. Kanser hücreleri kontrolsüz büyüyen kendi hücrelerimizdir. Büyümek, çoğalmak ve yayılmak için enerjiye ihtiyaç duyarlar. Vücutta bu ihtiyaçlarını basit şeker molekülleri ile sağlarlar. Şeker molekülünün bir atomunun radyoaktif F18 ile yer değiştirilmesi ile FDG Floro-Deoksi-Glukoz maddesi elde edilir. Bu madde eser miktarlarda hastaya verilir. Yaklaşık 1 saat ilacın vücutta dağılması beklenir. Çekim ise yaklaşık 20 dakika sürmektedir. Philips PET/BT’nin özel yapısı nedeniyle PET ve BT üniteleri arasında hastanın tavanda oluşturulan yapay gökyüzünü görebileceği bir boşluk yer almaktadır. Bu sayede klostrofobisi olan Kapalı Alan korkusu hastalar da rahatlıkla çekime alınabilmektedir. Hastalığı, yaşı veya kişisel durumu nedeniyle uyanık olarak çekim yapılamayacak hastalarda anestezi doktorları eşliğinde çekim gerçekleştirilmektedir. Nükleer Tıp bölümünde, ayrıca F18 işaretli NAF molekülü ile de kemik PET/BT çekimi uygulanmaktadır. NAF molekülü kanserlerin kemikteki yayılımını kemik sintigrafisinden çok daha duyarlı olarak gösteren bir yöntemdir. Kemik kanlanması ve remodeling ile orantılı olarak kemik yapıda tutulur. Görüntüleme süreleri FDG ile yapılan PET/BT incelemesine benzerlik gösterir. FDG ve NAF ile yapılan PET/BT incelemelerinde kullanılan radyoaktif F18 atomunun yarı ömrü 110 dakika olup, hasta çekim sonrası normal yaşamına devam etmektedir. Çekim için damardan verilen eser miktarlardaki FDG, TOF Time of flight teknolojisi sayesinde, eski cihazlara oranla belirgin azalmıştır. Kullanılan ilaç herhangi bir vücut fonksiyonunu değiştirmemekte ve böbrek rahatsızlıkları dahil, her yaş grubunda güvenle kullanılabilmektedir. Bu görüntüleme ile tüm vücudunuzda kanser hücreleri araştırılmakta ve hastalığın yeri, yaygınlığı, diğer organlara yayılıp yayılmadığı ve karakteri iyi huylu mu? Kötü huylu mu?, hastalığın nüksü, uygulanan tedavinin işe yarayıp yaramadığı sorularına yanıt bulunmaktadır. Ayrıca ışın tedavisi uygulanacak hastalarda gerçek tümör dokusunun yerini göstererek tedaviye yön vermektedir. Elde edilen kesitsel ve 3 boyutlu görüntüler, konusunda uzman Nükleer Tıp doktorları tarafından değerlendirilip, raporlanmaktadır. Işın tedavisi Radyoterapi alacak hastalarda, PET/BT görüntüleri Radyoterapi Uzmanları tarafından kullanılarak hastaya özel tedavi planlaması yapılabilmektedir. Hasta Hazırlığı 18F-FDG PET/BT ile çekim yapılacak hastalarda 4 saatlik açlık gerekmektedir. İnsülin kullanan hastaların bu durumlarını belirtmeleri halinde gerekli düzenleme hekimlerimiz tarafından yapılacaktır. 18F-NAF PET/BT ile çekim yapılacak hastalarda açlık gerekmemektedir. Şu anda sosyal güvenlik kurumu tarafından onaylanan ve ödemesi yapılan endikasyonların listesi aşağıdadır. Bu endikasyonlar ile yapılan çekimlerde PET/BT çekimlerinde hastalarda ücret farkı alınmamaktadır. Kalp Sintigrafisi Basitçe, kalp kasına ulaşan kan miktarı değerlendirilerek kişide koroner arter hastalığı KAH bulunup bulunmadığının anlaşılmasına yarayan bir görüntüleme yöntemidir. Film için düşük miktarda radyasyon içeren bir radyoaktif ilaç; uygulanacak stres testinin sonunda egzersiz veya farmakolojik damar yoluyla enjekte edilecektir. Radyoaktif ilaç kan akımı yoluyla koroner arterlere ve oradan kalp kasına ulaşır. Ardından özel bir kamera yardımıyla verilen radyoaktif maddenin kalbinizde nasıl dağıldığını gösteren görüntüler elde edilir. Görüntüler bir bilgisayar yardımıyla düzenlenerek, değerlendirilir. Kalp kasına giden kan miktarı ile doğru orantılı olarak radyoaktif ilaç miktarı da artar ya da azalır. Böylece koroner arterlerin beslediği kalp kası görüntülenerek koroner arterlerdeki darlık ya da tıkanıklıklar hakkında bilgi edinilir. Ge 530c Gama kamera yeni nesil bir gama kameradır. Türkiye’de şu anda üç adet bulunmaktadır. Bu gama kamera ile dört kat yüksek duyarlılık sağlanmaktadır. Eski kameralarda 15 dakika süren çekim süresi bu kameralar ile 3 dakikaya inmiştir. Çekim süresinin kısalması ile görüntünün tekrar edilmesine neden olabilen hasta hareketi sorunu ortadan kalkmaktadır. Cihaz hastanın konforu için açık olarak dizayn edilmiş olup, klostrofobisi olanların rahatlıkla yatabileceği şekildedir. Bu sistemde iki adet detektörün hastanın etrafında hareket etmesi ile sağlanan eski görüntülerden farklı olarak 19 adet dedektör hastanın kalbine odaklanmakta ve yüksek kalitede görüntüler elde edilmektedir. Hastaya uygulanan radyoaktif madde dozu bu sistem ile dört kat azalmaktadır. Tiroid Hastalıkları Tanı, Tedavi ve Takibi Tiroid bezi insan vücudunda metabolizmayı düzenleyen boyun bölgesinde bulunan bir iç salgı bezidir. Çok çalışması durumunda; sinirlilik, saç dökülmesi, kısırlık, libido kaybı, ateş, terleme, çarpıntı, hipertansiyon, kalp rahatsızlıkları, zayıflama, iştah artışı, gözlerde öne çıkma gibi bulgulara neden olmaktadır zehirli guatr. Az çalışması durumunda ise devamlı uyku hali, anlama güçlüğü, kilo alma, halsizlik, kabızlık, aritmi, kramplar, depresyon, kısırlık ve azalmış libido gibi şikayetlere neden olmaktadır. Günümüzde çevresel etkenler ve yaşam şartları nedeniyle kanser vakaları artış göstermektedir. Çoğu kanserin aksine, tiroid bezinden köken alan kanserler erken tanı ile büyük ölçüde tedavi edilebilen hastalıklardır. USG ile yapılan taramalarda toplumda her 5 kişiden birinde nodül bulunduğu saptanmıştır. Yaklaşık her 10 nodülden biri kanser içermektedir. Tanı Tiroid sintigrafisi ve USG korelasyonu; Bu bezin büyüklük, yerleşim, yapısı ve fonksiyonu hakkında detaylı bilgi edinmek için, yapılan çalışmaya tiroid sintigrafi denir. Bu inceleme için test öncesi bir hazırlık açlık, ilaç, vb. gerekmez. Tetkik yaklaşık 20 dakika sürmektedir. Elde edilen görüntülerin eş zamanlı olarak USG ile birlikte değerlendirilmesi durumunda özellikle birden fazla nodülü olan hastalarda, hangi nodüllerin risk teşkil ettiği anlaşılmakta ve daha odaklı biyopsiler yapılabilmektedir. Tedavi Radyoaktif iyot 131I, tıpta kullanılan en iyi hedef odaklı tedavilerden biridir. Bu tedaviler gerekli hallerde çocuklarda dahil her yaş grubunda güvenle kullanılabilmektedir. Genellikle düşük doz tedavi ile yüksek doz tedavi kavramları toplumda karıştırılmaktadır. Kanser dışı tiroid hastalıklarının tedavisinde hastalara düşük doz tedaviler < 20mci tedavilerde hastanın hastanede yatması gerekmez. Tedavi için verilen iyot ameliyat olmadan aktif sıcak nodül ve çok çalışan tiroid bezinin susturulmasını sağlamaktadır. Kanser hastalıklarında ameliyat sonrasında yüksek doz iyot ile ablasyon uygulanmaktadır. Bu tedavide hastanın iki gün süresince özel olarak hazırlanmış odalarda konaklaması gerekir. Bölümümüzde iki adet iyot tedavi odası bulunmaktadır. Bu odalarda TV, internet bağlantısı, DVD player, kitaplık, günlük gazete, çay-kahve ve güler yüzlü hizmet ile her türlü rahatınız düşünülmüştür. İki gün süresince yakınlarınız kısa süreler ile sizi ziyaret edebilmektedir. Tedaviden 4-5 gün sonra tedavide verilen doz ile tüm vücudunuzda kanser taraması yapılacaktır. Takip Tiroid kanserinde ablasyon yüksek doz iyot tedavisi yapılarak, mevcut ise geride kalan kanser hücreleri ve metastazlar yok edilmektedir. Hastalığın nüks etme ihtimalini azaltmaktadır. Hastalığınızın ameliyat sonrası takibinde; muayene, USG, Tiroglobulin ve iyot tarama en sıklıkla başvurulan yöntemlerdir. Tiroglobulin seviyesi ve iyot tarama, ablasyon uygulanan hastalarda tarama amacıyla fayda sağlamakta, ablasyon tedavisi almayan hastalarda tanıya faydası azalmaktadır. Sentinel Lenf Nodu Sintigrafisi ve İntraoperatif Gama ProbuSentinel lenf nodu, tümörün yolu üzerindeki ilk lenf nodudur. Bu lenf nodunda hastalık yok ise devamındaki lenf nodlarında da yüksek olasılık ile hastalık bulunmamaktadır. Meme, tiroid ve malign melanom başta olmak üzere çeşitli hastalıklarda sentinel lenf nodu incelemesi yapılmaktadır. İntraoperatif gama prob ile cerrahlarımız ameliyatta bu lenf nodunu kolaylıkla tespit edebilmektedir. Bu sayede gereksiz bölgesel lenf nodu ameliyatları önlenmekte ve uzuvlarda lenf ödem oluşması önlenmekte ve yanlış lenf nodu diseksiyonlarının önüne geçilmektedir. İşaretli Lökosit Sintigrafisi Nükleer Tıp Bölümümüzde, Türkiye’de sınırlı sayıda yapılabilen işaretli lökosit sintigrafisi de rutin klinik kullanıma girmiştir. Bu sayede enfeksiyon odaklarının doğru tespiti mümkün olacaktır. Bu inceleme, sebebi bilinmeyen ateşten, kemik ve yumuşak doku enfeksiyonları, protez enfeksiyonu, metalik implantlar etrafındaki enfeksiyon odaklarının tespitine kadar geniş bir hasta grubunda kullanılmaktadır. Lökosit Sintigrafisinde; hastadan alınan kan uzman doktorlarımız tarafından çeşitli işlemlerden geçirilmekte, lökosit hücreleri ayrıştırılmaktadır. Ayrıştırılan hücreler 99mTc - HMPAO ile işaretlenmekte ve halen canlı iken hastaya geri verilmektedir. Enfeksiyon ile mücadelede en önemli rolü üstlenen bu hücreler hastalığın bulunduğu alana giderek fonksiyon görmektedir. SPECT/BT Gama kamera cihazımız ile lökosit hücrelerinin yeri dışarıdan tespit edilmektedir. Cihazın BT komponenti sayesinde enfeksiyonun tam lokalizasyonu tomografi görüntüleri ile saptanmakta ve yumuşak doku kemik ayrımı rahatlıkla yapılabilmektedir. Hastanemizde lökosit hücrelerinin işaretlenmesi için, sayılı hastanede bulunan özel hücresel işaretleme odası bulunmaktadır. Bu işlem için hazırlanan odanın duvarları, zemin ve tavanı dekontaminasyon uygulanabilmesi için Epoksi ile kaplanmıştır. Odada yer alan class 2A özellikli laminar flow kabin ve yüksek kapasiteli soğutmalı santrifüj ile Avrupa standartlarında hücre işaretleme işlemi yapılmaktadır. Diğer Sintigrafiler Kemik Sintigrafisi Üç Fazlı veya Tüm Vücut İyi huylu ve kötü huylu kemik hastalıkları ve kemik enfeksiyonunun tanısında kemik sintigrafisi ile tüm vücudun taranması yapılmaktadır. Bu işlem için her yaştan hastada güvenle uygulanabilmektedir. Düşük dozlarda radyoaktif işaretli MDP’nin damardan verilmesini takiben yumuşak dokudan temizlenmesi için 2-3 saat beklenmekte, sonrada 20 dakikada görüntü alınmaktadır. Bu işlem için açlık gerekmemektedir. Çekim sırasında hastanın kendini rahat hissetmesi için çekim odasının tavanı yapay gökyüzü ile donatılmıştır. Kemik sintigrafisi görüntüleri SPECT/BT özelliği olan bir cihaz ile alındığından gerekli vakalarda tomografik görüntüler alınarak daha kesin tanılar verilebilmektedir. SPECT/BT, SPECT sisteminin fonksiyonel verileri ile BT tarafından verilen detaylı anatomik bilgiyi birleştiren yeni bir hibrid görüntüleme modalitesidir. SPECT/BT cihazları, hem BT tarayıcıyı hem de SPECT özelliğine sahip gama kamerayı tek bir hasta yatağında içeren entegre cihazlardır. BT’nin sağladığı attenüasyon düzeltmesi ve anatomik lokalizasyon bilgileri SPECT tetkikinin uzaysal rezolüsyonunu arttırmakta ve elde edilen fonksiyonel bilgiyi daha değerli kılmaktadır. Kemik sintigrafisinin en sık endikasyonları; Kanser hastalıkları, kırık tayini, stres kırığı, kemik enfeksiyonu, metabolik hastalıklar, çene anomalileri, açıklanamayan bölgesel ağrılar… Paratiroid Sintigrafisi Paratiroid bezleri tiroid bezinin arka komşuluğunda bulunan vücudumuzun kalsiyum dengesini sağlayan küçük iç salgı bezleridir. Bu bezlerin fazla çalışması hiperparatiroidi ile kemiklerdeki kalsiyum depoları boşalır ve kemik erimesi oluşur, kan kalsiyum düzeyi yükselir. Bu hastalığın nedeni genellikle paratiroid bezlerindeki büyümedir. Paratiroid sinitgrafisi ile büyüyen ve fazla fonksiyon gösteren bezin yeri belirlenir. Tetkikin erken ve geç görüntüleme aşamaları vardır. Erken görüntüler enjeksiyon sonrası 15 – 20 dakikalarda geç görüntüler ise 2- 3 saatte alınır. Dinamik Böbrek Sintigrafisi Böbrek fonksiyonunu detaylı olarak inceleyen bir görüntüleme yöntemidir. Dinamik renografik inceleme böbreğin tüm fonksiyonlarını kanlanma, konsantre etme, süzme değerlendirir. Özellikle böbrek çıkışında oluşan darlıkların önemini belirlemede, böbrek ameliyatı sonrası takipte, sık böbrek yolu iltihabı geçiren hastaların değerlendirilmesinde ve böbreğe ait diğer hastalıkları değerlendirmede kullanılır. Böbrek transplantasyonu yapılan hastaların takibinde oldukça değerli bilgiler vermektedir. Bilgisayar yardımı ile yapılan sayısal analizler böbreklerin toplam fonksiyona katkısı, böbrek filtrasyon eğrileri hasta takip ve tedavisini yönlendiren bilgiler vermektedir. Tetkik için özel bir hazırlığa gerek yoktur. Hastanın aç kalması gerekmez. Gelmeden en az 2 – 3 bardak su içmesi istenir. Statik Böbrek Sintigrafisi Çocuk ve erişkinlerde sık istenen diğer bir böbrek incelemesinde statik böbrek DMSA sintigrafisidir. Çeşitli nedenlerle böbrekte hasar oluşturup, oluşturmadığını belirlemek amacıyla yapılır. Tetkik için özel bir hazırlık, açlık gerekmez. Enjeksiyondan 2,5 – 3 saat sonra görüntüleme yapılır.
Belirli bir ortamda verilmekte olan radyoaktif bazlı madde ile görüntüleri elde etme tekniklerine sintigrafı denilir. Teknolojinin gelişmesiyle zararı azaltır..Sintigrafı çekimiSintigrafi nasıl yapılmalı? Çekildikten sonra dikkat edilmesi gerekenlerSintigrafı çekimiBelirli bir ortamda verilmekte olan radyoaktif bazlı madde ile görüntüleri elde etme tekniklerine sintigrafı denilir. Teknolojinin her geçen gün daha da gelişmesi ile birlikte tıbba kazandırmış olduğu gelişmelerden birisi de sintigrafi çekiminin zararlarının azaltılmasıdır. Hastaya zararı minimize eden yeni keşfedilmiş olan metodlar ile hastanın sıkıntıları, rahatsızlıkları kısa süre içerisinde neredeyse kesin kanılar ile maddeler ile belirlenmiş olan protein öğelerinin vücuda verilmesi ile birlikte bunlar belirli dokularda tutulur ve bu tutulmanın ardından son derecede hassas, yeni üretim cihazlarla birlikte ölçülür ve görüntülenir. Kullanılmakta olan radyoizotoplar ve bunlarla birlikte taşıyıcı özellikli maddeler kullanılması uygun görülen teknik yöntemlere göre ve muayanesi yapılacak olan organlara göre değişiklik gösterebilir. Dokulardan yayılmakta olan radyoaktiviteleri belirleyen hassas uca prob maddeler sodyum ve kristaller ile birlikte tutulur, taşımakta olduğu enerji seviyesine göre görünen ışık hasıl olur ve bu sayede de çekilen fotoğraf filmleri ile birlikte hastalık tespit olunur. Sintigrafi nasıl yapılmalı?Sintigrafinin yapılış sebebi hastanın şikayetlerine ve uygulanacak tedaviye göre iki şekilde olan kişiye efor testi bandı yardımı ile efor testi uygulanır. Bu test yapılır iken amaç kalp atış hızının arttırılmasıdır. Amaçlanan hedef gerçekleştirildikten sonra efor kapasitesi ve kalpte ritim bozukluğunun olup olmadığı incelenir. Kan basıncı, kalp hızının yanıtı gibi oldukça mühim olan sağlık bilgilerine de ulaşılır. Hastanın yorulmasının ardından, yani uygulanmakta olan efor testinin son kısımlarında önceden hazırlanılmış olan nükleer içerikli bir ilaç damardan enjekte edilir. Bu işlemden sonra hastanın rahat etmesi için, konforlu ve rahat bir sedyeye yatırılır. Bu aşamada sayıcı bir cihazla birlikte kalpte tutulmakta olan madde saptanır. Ortalama dört saat kadar sonra aynı cihaz ve makinalarla birlikte maddenin sayımı tekrarlanır. Tüm bu işlemlerden sonra efor testi ardından görüntülere ulaşılır, diğer işlem ise EKG’da sol dal denilen, değişikliği bulunan hastalara uygulanır. Bu işlemdeyse kalpte stres ve efor testi uygulanmak yerine yine kol damarlarından enjekte edilen dipridamol isimli ilaç verilir. Sonraki aşamalarda ise verilen nükleer maddelerle birlikte direkt olarak sayım yapılır, bu işlemde yaklaşık 4 saat sürede sonra tekrardan sayım çekiminde ve öncesinde yapılması gerekenler şunlardırRahat ve ağır olmayan giysiler rahat ettirmek için topuklu ayakkabılar yerine, spor ayakkabı daha iyi hastalarının gögüslerindeki tüyleri alması sigara ve kahve uygulanmasından dört saat öncesine kadar yemek yenilmemeli ve test sırasında mide boş olmalı. Çekildikten sonra dikkat edilmesi gerekenlerSintigrafide radyasyon dışında kişilerin yaşam standartlarını etkileyecek, yan etkiler bulunmamaktadır. Test sırasında alınan ve damardan direkt olarak enjekte edilen ilaçların etkisi kısa süre içerisinde vücuttan atılır. Yine de işlem sonrası nelere dikkat edilmesi gerektiğini ve yapılmaması gereken bazı önemli unsurları bilmemizde fayda işlem sırasında vücudumuzda radyasyon seviyesinde artış olmaktadır. Herkes tarafından bilinen ve çok klasik bir yol olan toprağa basma yöntemi ile vücudunuzdaki zararlı maddeleri atabilirsiniz. Bunların yanı sıra şu maddelere de dikkat edilmeliEğer evli iseniz ilk bir kaç gün eşinizden ayrı yatmanız daha iyi zaman içerisinde ile uzun süreli temaslara yaş üstü kişilerde radyasyondan etkilenme oranları oldukça düşük miktarlardadır. Bu yaş üstü kişiler ile temas kurmanızda sakınca sonrasında iki gün sürecek şekilde iyotlu gıdalardan uzak yapılmasının hemen ardından hamile kalmamaya dikkat ediniz. Risk çok düşük olmakla birlikte fazladan önlem almak sizin yararınıza çok sıkıntı olmamakla birlikte bir iki gün sonra normal yaşantınıza geri iki kez ve vücudunuza idrarınızın bulaşmamasına özen taktirde sık sık sabunlu su ile oldukça bol su içiniz ve sık tuvalete UZMANIUzm. Dr. Nahas Hikmet KESKİNEĞE yayınlanan tüm makaleler, Özel Ankara Cerrahi Tıp Merkezi uzmanlarının kontrolünde doğrulanır, düzenlenir ve yayına uygun hale getirilir. web sitesinde okuduğunuz makaleler ile ilgili tüm şikayetlerinizi, önerilerinizi ve düşüncelerinizi iletişim sayfamızdaki formu doldurarak
Sintigrafi, nükleer tıpta uygulanan tanısal bir görüntüleme yöntemidir. Sintigrafide vücuda düşük düzeyde radyoaktif madde ve bunlara bağlanan kimyasal ilaçlar radyofarmasötikler verilerek organ ve dokuların görüntülenmesi sağlanır. Hemen her organ sistemiyle ilgili fonksiyon görüntülemesi sağlayan sintigrafik taramalar, genel olarak ağrısız, invaziv olmayan, yan etki ve alerji riski düşük, güvenilir tetkiklerdir. Hastalıkların erken tanısında ve tedaviye verdikleri yanıtın değerlendirilmesinde kullanılır. Hem görüntüleme için kullanılan yöntem hem de elde edilen görüntü bakımından sintigrafik ve radyolojik tetkikler birbirinden farklıdır. Sintigrafi nedir?Sintigrafi ne işe yarar?Sintigrafi nasıl çekilir?Sintigrafi türleriSintigrafi sonuçları ne zaman çıkar?Sintigrafinin yan etkileri Sintigrafi nedir? Sintigrafi, eser düzeyde radyoaktif bir maddenin enjeksiyon, ağız veya nefes yoluyla vücuda verilmesinin ardından, gama kamera aracılığıyla belirli bir doku veya organın işlevsel durumunun görüntülenmesidir. Gama taraması veya gama sintigrafisi olarak da bilinen sintigrafik görüntülemede kullanılan kameralar, vücuttan yayılan radyoaktif enerjiyi algılayıp görüntüye dönüştürür. Kalp sintigrafisi nedir? Neden ve nasıl çekilir? Faydaları ve zararları Bilgisayarda işlenen bu görüntüler sayesinde organların kanlanması, işlevleri ve yapısı görsel ve rakamsal olarak değerlendirilir. Sintigrafi görüntüler 2 veya 3 boyutlu olabilir. Sintigrafi ne işe yarar? Sintigrafi neden çekilir? Sintigrafi, çoğu zaman diğer görüntüleme teknikleriyle elde edilemeyen, vücut yapılarının işlevi ve anatomisi hakkında detaylı bilgi almak için kullanılır. Nükleer görüntüleme, çeşitli kanser türlerinde, nörolojik bozukluklarda ve kardiyovasküler, gastrointestinal ve endokrinal hastalıkların teşhisinde fayda sağlar. Hodgkin olmayan lenfoma ve tiroid kanseri gibi bazı kanserleri radyoimmünoterapi ile tedavi etmek için de kullanılabilir. Tiroid kanseri neden olur? Belirtileri ve tedavi yöntemleri Sintigrafi hangi alanlarda ve hangi hastalıkların teşhisinde kullanılır? Endokrinolojide Tiroid sintigrafisi ile guatr tanı ve tedavi takibi yapılır, nodüller izlenebilir, Paratiroid sintigrafi paratiroid bezlerindeki büyümeleri göstererek cerraha yardımcı olur. Lezyonların tespitinde ve kanda yükselen kalsiyum seviyelerini kontrol etmek için kullanılır. Yumruların, kistlerin, şişliklerin ve diğer büyümelerin izlenmesinde, enfeksiyon, hipertiroidi, hipotiroidi veya tiroid kanseri teşhisinde kullanılır. 1 Enfeksiyonlarda Vücuttaki gizli enfeksiyon odaklarının tespitinde yardımcıdır. Gastrointestinal sistemde Karaciğer – dalak sintigrafisi ile abdominal ağrı, fonksiyon bozuklukları; iltihabi durumlar, ameliyat sonrası komplikasyonlar, mevcut lezyonlar incelenir. 2 Genitoürüner sistemde Böbrek sintigrafileri ile böbreklerin kanlanması ve süzme fonksiyonları değerlendirilir. İdrar yollarında tıkanıklıklar, böbreklere idrar kaçışı olup olmadığı, böbrek enfeksiyonlarının araştırılması gibi böbrek fonksiyon bozuklukları kontrol edilebilir. Her bir böbreğin işlevini yerine getirme yüzdesi hesaplanabilir. İdrar yolu enfeksiyonlarında enfeksiyonun böbrekte olup olmadığı hakkında önemli bilgiler verir. Böbrek nakillerinde hasta takibi için kullanılır. 3 Böbrek ağrısı neden olur? Ne iyi gelir? Belirtileri ve tedavisi Kardiyovasküler sistemde Miyokard perfüzyon sintigrafisi talyum testi, kalp kasının kanlanmasını göstererek koroner arter hastalığının KAH tanısı ve şiddeti hakında önemli bilgiler verir. Kalp kası canlılığı, kalp yetmezliği, tıkalı olan kalp damarının kalp kasına verdiği zarar, kalp hastalığının yaygınlığı, kalp krizi sonrası PTCS / Stent cerrahisinden hastanın ne derece yararlanacağı saptanabilir. By-pass operasyonu geçirenlerin değerlendirilmesi ve bazı hipertansiyon hastalarında hastalığın nedeninin araştırılmasında kullanılır. 4 Kas – iskelet sisteminde Kemik sintigrafileri ile primer veya metastazdaki kanserin kemiklere yayılım derecesi saptanabilir, ağrı nedenleri araştırılabilir. Spor yaralanmalarının ayırıcı tanısına, kemikteki gizli enfeksiyon ve kırıkların tespitine yardım eder. Pulmoner sistemde Akciğer sintigrafisi kan akışındaki ve havayolundaki tıkanıklığı tespit etmede, akciğer embolisi teşhisi olasılık tayininde ve akciğer kanseri operasyonu öncesinde akciğer fonksiyonlarının değerlendirilmesinde kullanılır. 5 Akciğer pulmoner embolisi nedir, neden olur? Belirtileri ve tedavisi Santral sinir sisteminde Beyin perfüzyon sintigrafisi ile epilepsi, tümörler, kan dolaşım yetmezliği ve bunama tespit edilebilir. Alzheimer riski olan vakalarda klinik bulguların gelişmesinden de önce teşhise imkan veren hassas bir tetkiktir. Onkolojide Lenfosintigrafi, lenfatik drenajın ve lenf yollarındaki tıkanıklığın nedenlerinin araştırılması, ayrıca meme, prostat ve cilt kanserlerinde bekçi lenf düğümlerinin tespiti ve işaretlenmesi için kullanılır. Kanserli odaklar ile kanserin gerek kemiğe gerekse diğer organlara sıçraması sintigrafik yöntemlerle değerlendirilebilir. Kanserli kemiklerdeki ağrının tedavisinde de kullanılır. 6 Onkoloji nedir? Onkolog ne iş yapar? En önemli onkolojik hastalıklar Sintigrafi nasıl çekilir? Sintigrafi çekimini nükleer tıp teknoloji uzmanı gerçekleştirir. Çekim için bir önlük giymeniz, mücevher ve diğer metalik aksesuarlarınızı çıkarmanız gerekir. Çoğu zaman bir tetkik masasına uzanılır. Bir hemşire veya teknisyen radyofarmasötikleri damar, ağız veya nefes yoluyla verir. Test kimyasallarının incelenecek bölgeye yayılması beklenir. Radyoaktiviteyi algılayan gama kameralarla çekim işlemi tamamlanır. Çekim sırasında pozisyon değiştirmeniz veya hareketsiz kalmanız istenebilir. Sintigrafik inceleme tamamlandığında, görüntüler kontrol edilir, belirli alan veya yapıları netleştirmek için daha fazla görüntü alınabilir. Çekim bittiğinde teknisyen kateteri çıkarır. Çekim sonrasında uzman, hemşire veya doktor size gerekli talimatları verecektir. Doktor tarafından aksi söylenmedikçe tetkik sonrası normal faaliyetlerinize devam edebilirsiniz. Sintigrafi çekilmeden önce yapılması gerekenler Çoğu sintigrafik tarama özel bir hazırlık gerektirmez. Vitaminler ve bitkisel takviyeler dahil olmak üzere kullandığınız herhangi bir ilaç, varsa alerji veya herhangi bir tıbbi durumu doktorunuza ve teknisyene bildirin. Tiroid sintigrafileri için taramadan dört ile altı hafta öncesinden tiroid ilacınızı kesmeniz gerekebilir. Bazı kalp ilaçlarının ve iyot içeren ilaçların kullanımında değişiklik yapılabilir. Kabuklu deniz ürünleri, suşi, deniz yosunu, iyotlu tuz, iyotlu tuz içeren baharatlar gibi bazı gıdaları tüketmemeniz istenebilir. Tiroid taramasından önceki altı hafta boyunca radyoaktif iyot kullanılan başka bir görüntüleme testi yaptırmamış olmanız gerekir. Testten önceki birkaç saat boyunca bir şey yememeniz istenebilir. Hamileyseniz veya hamilelik ihtimalinizi varsa ya da emziriyorsanız doktorunuzu veya teknisyeni mutlaka bilgilendirin. Radyoaktif maddeler vücudunuzdan çıkıncaya kadar bebeğinizi mamayla beslemeniz gerekecektir. Bu süre içinde sütünüzün de vücuttan atılması gerekir. Miyokard perfüzyon sintigrafisinden en az 4 saat önce bir şey yiyip içmemeniz istenebilir. Farmakolojik stres testine girecekseniz bir iki gün öncesinden çay, çikolata, kahve gibi gıdalar almayı bırakın. Radyoaktif maddeler enjekte edildikten sonra sıvı almanız isteneceğinden test öncesi sıvı alımınızı sınırlandırın. Uzun sürecek çekimlerde rahatlamanıza yardım edecek hafif bir sakinleştirici alabilirsiniz. İyot nedir, ne işe yarar? İyot eksikliği belirtileri ve tedavisi Kemik sintigrafi nasıl çekilir? Damarınıza intravenöz IV kateter yerleştirilir ve damar içine radyofarmasötikler enjekte edilir. Radyoaktif maddelerin vücutta dolaşması ve kemiklere bağlanması genellikle iki ile dört saat sürer. Bu süre içinde, kemiklere gitmeyen radyoaktif maddelerin çıkarılması için dört ile altı bardak su içmeniz ve tarama başlamadan önce pelvik kemiklerinin görüntüsünü engellememesi için mesanenizi boşaltılmanız gerekir. Kamera etrafınızda dönerek veya belli bir konumda durarak çekim yapabilir. İyi görüntü kalitesi için bazen kamera vücudunuza çok yakın hareket edebilir. Klostrofobikseniz çekimden önce teknisyeni bilgilendirmelisiniz. Yapılan çalışma türüne göre enjeksiyon yeri ve tarama sayısını değişebilir. Bazı kemik taramalarında, sırasıyla radyoaktif enjeksiyon sırasında, enjeksiyonun hemen ardından ve enjeksiyondan üç ile beş saat sonra çekim yapılır. Bu tip tetkikler üç fazlı kemik taraması olarak bilinir. Radyoaktif maddenin yerleşmiş olduğu hasarlı alanlar, görüntüde koyu lekeler olarak görünür. İşlem yaklaşık 1 saat sürer. 7 Tiroid sintigrafi nasıl çekilir? Tiroid taramaları genellikle bir hastanenin nükleer tıp bölümünde ayaktan tedavi uygulaması olarak yapılır. Bir nükleer tıp uzmanı tarafından yönetilir. RAIU Radyoaktif İyot Alım Testi prosedürü Herhangi bir tiroid taramasından önce, hap, sıvı veya enjeksiyon şeklindeki radyonüklid radyoaktif element alınır. Tiroid ve çoğu tiroid kanseri türü doğal olarak iyodu emer. RAIU, radyoaktif iyotun emilmesi için gereken süre sonunda 6 ile 24 saat kadar sonra gerçekleştirilir. Çekiminiz başınızı arkaya doğru atarak sırtüstü pozisyonda veya sırt üstü yatamazsanız sandalyede dik oturarak yapılır. Bir gama kamerası veya tarayıcı, yayılan radyoaktiviteyi algılayarak bir dizi görüntü oluşturur. Çekim birkaç dakika sürer. İlk testten 24 saat sonra tekrar nükleer tıp bölümüne gelerek yeni değerlerin ölçümü için çekime girersiniz. Böylece, iki test arasında üretilen tiroid hormonu miktarı belirlenir. Hipertiroidi zehirli guatr nedir, neden olur? Belirtileri ve tedavisi Metastatik araştırma prosedürü Metastatik bir araştırma için ilaç şeklinde radyoiyot alınır. İyotun tüm vücudunuzu dolaşması için iki ile yedi gün kadar beklemek gerekir. Tetkik gününde, bir muayene masasına uzanırsınız. Siz hareketsiz bir şekilde uzanırken önden ve arkadan vücudunuzun taraması tamamlanır. Sintigrafi türleri Kalp sintigrafisi Kalp kasına ulaşan kan miktarı değerlendirilerek koroner arter hastalığının KAH arandığı bir görüntüleme yöntemidir. Talyum testi de denen kalp sintigrafisi, kalp kasına giden kan akışının durumunu stres sonrası ve istirahat sırasında karşılaştırmak üzere iki kısımlı uygulanır. 8 Kalp sintigrafisi nedir? Neden ve nasıl çekilir? Faydaları ve zararları Tiroid sintigrafisi Fiziksel muayenede veya laboratuvar testinde saptanan anormalliklerin değerlendirilmesi için tiroid sintigrafisi kullanılabilir. Tiroid sintigrafisi radyoaktif iyot kullanarak tiroidin çalışma biçimini araştırır. Kemik sintigrafisi Kemik sintigrafisi kemiklerdeki anormal metabolik aktiviteyi görüntüler ve belgeler. Farklı bir kanserin kemiklere yayılıp yayılmadığını belirlemek için de kemik sintigrafisinden yararlanılır. 7 Böbrek Renal Sintigrafisi Böbrek sintigrafisi, böbrek işlevlerini değerlendirir, hem yapısal hem de fonksiyonel anormallikleri gösterebilir. Renal sintigrafinin çekim süresi taramanın nedenlerine bağlı olarak 45 dakika ile 3 saat arasında değişebilir. 9 Akciğer sintigrafisi Çoğunlukla pulmoner embolinin teşhisinde kolay uygulanabilir bir yöntemdir. Akciğerlerin havalanması ve kanlanmasını görmek için iki ayrı çekim uygulanır. Yaklaşık 30 dakika sürer. 5 Sintigrafi sonuçları ne zaman çıkar? Nükleer tıp alanında özel olarak eğitilmiş bir radyolog veya doktor, görüntüleri yorumlar ve sevk eden doktora yazılı bir rapor gönderir. Sonuçlar genellikle işlemden birkaç saat sonra ya da aynı gün içinde hastaya bildirilir. Radyoloji nedir? Radyolog kimdir, hangi hastalıklara bakar? Sintigrafi sonuçları ne anlama gelir? Sintigrafik görüntülerde çeşitli radyoaktivite kalıpları vardır ve her biri farklı bir anlama gelir. Kemik sintigrafisinde kemiklerde daha koyu sıcak veya daha açık soğuk noktaları gösterdiğinde sonuçlar anormal kabul edilir. Tiroid sintigrafisinde tiroidin yeşil renktedir. Görüntüdeki kırmızı lekeler tiroidde anormal bir büyüme olduğunu gösterir. Anormal ölçümler tiroid bezinin çok fazla veya çok az radyoaktif madde topladığını gösterebilir. Miyokard perfüzyon sintigrafisinde MPS, istirahati ve stresi takiben bölgesel kalp kasındaki kan akışında bir fark olup olmadığına bakılır. Sintigrafinin yan etkileri Nükleer tıp prosedürlerinin bilinen uzun vadeli komplikasyonları yoktur. Sintigrafik taramalar, radyasyon bakımından röntgen çekiminden daha yüksek bir risk taşımazlar. Kullanılan radyoaktif maddelerin düşük radyasyon seviyesi nedeniyle hücrelerin veya dokuların radyasyona maruz kalma riski düşüktür. Vücuttaki radyoaktif bileşik dışkıda elimine edilir ve radyoaktivite saatler içinde hızla bozulur. Neredeyse tamamı iki veya üç gün içinde vücuttan atılır. Radyoaktif maddelere gösterilen alerjik reaksiyonlar oldukça nadir ve genellikle hafiftir. Radyofarmasötiklerin damar içine enjeksiyonu hafif ağrı, kızarıklık, kanama ve şişme yapabilir. Tarayıcı masasında uzun süre hareketsiz durmak rahatsızlık veya ağrı yaratabilir. Masadan kalkınca başınız dönebilir. Baş dönmesi bir dakikadan daha uzun sürerse doktorunuza hemen bilgi verin. Egzersiz stres testi ile veya kalp hızı artırıcı ilaç verilerek tarama yapıldıysa kap hastalığı derecesine ve genel sağlık durumuna bağlı olarak çarpıntı ve nefes darlığı görülebilir. Bu şikayetler genellikle dinlenmekle geçer. İncelemede damar genişletici ilaç kullanıldıysa, bazı hastalarda baş ağrısı, mide bulantısı, baş dönmesi gibi yan etkiler oluşabilir. Genellikle ilaç verilmesini gerektirmeyecek kadar hafif etkilerdir ve birkaç dakika içinde geçer. Sintigrafik taramalar fetusu radyasyona maruz bırakabilir ve radyoaktif madde anne sütü yoluyla bebeğe bulaşabilir. Metastatik bir tarama yapıldıysa altı ay boyunca hamile kalmaktan kaçınmanız önerilebilir.
kalp sintigrafisi sonrası yapılması gerekenler